Başak'ın Yutmograf'ı

Belki biliyorsunuz, belki bilmiyorsunuz ama ben yeni öğrendiğime göre benim gibi bilmeyen de olabilir, işte onun için paylaşmak istedim.

Ulus’a en son ne zaman gittiniz? Peki ya Yahudi Mahallesi’ni biliyor musunuz? Ben Ulus’a çok sık olmasa da giderim. Daha çok Saman Pazarı taraflarında dolaşırım. Kale ve etrafındaki müzeler, çıkrıkçılar yokuşu, hal, Sulu Han… Daha yeni kalenin arka mahallelerine gittim ve paylaştım sizinle. Bununla birlikte Yahudi Mahallesi’ni yeni gördüm. Yahudi Mahallesi’ne gittiğiniz zaman oradaki binaların mimari değerinin farkına varmanız için mimar olmanız gerekmiyor. Evlerin çoğunun yıkılmak üzere olduğunu anlamak için de inşaat mühendisi olmaya gerek yok ya da orada yaşayan insanların sıkıntılarını duymak için psikolog… Yok olup gitmekte olan bir tarihi görmek, o bölgenin ve o bölgede yaşayan insanların terk edilmişliğini anlamak için insan olmak yeterli diye düşünüyorum.

Koray, “Yahudi Mahallesi’nde fotoğraf çekmeye gidelim mi?” deyince gitmeden önce bu mahalleyi Hz. Google’da araştırdım. Çok da ilginç bilgilere ulaştım. Enver Arcak bu mahalle ile ilgili güzel bir çalışma yapmış, adı da “Hermana” ve Serdar Korucu da “Avlaremoz” adlı sayfada paylaşmış. Ciddi emek verilmiş ve gerçekten güzel bir belgesel olmuş. Bu konuda yazılmış başka makaleler ve videolar da var İnternet’te. Deniz Avcı Hosanlı, A. Güliz Bilgin Altınöz’ün “Ankara İstiklal (Yahudi) Mahallesi: Tarihi, Dokusu ve Konutları” başlıklı bir makalesi var mesela.

Yutmi Cunyır’ın yuttuğu görüntüleri -ki bu görüntüleri ilk yutan o değil-  Janet & Jak Esim’in müziği eşliğinde paylaşacağım. Yahudi Mahallesi ile bilgi edinmek isterseniz size Enver Arcak’ın çalışmalarına göz atmanızı öneririm. (*)

Küçük bir Çınar büyüyordu

yıkıntılar arasında

karda patinaj yaparken beyaz araba

çekin diyordu bir adam,

çekin yok olacak buralar,

çekin de kalsın fotoğraflarda

ne elliyor, ne elletiyorlar,

tepemize yıkılacak bu damlar.

gözüm dalmışken

kırık penceredeki kırmızı yastığa,

sepetçi kadın bağırıyordu,

-yüzünde ne pudra ne boya-.

karda oynayan torununa,

küçük Çınar büyüyordu

yıkıntılar arasında

bağıra çağıra sepetçi kadına

karların ortasında

bitmemiş kardan adamına

burun yaparken damdaki sarkıtlarla

Küçük bir Çınar büyüyordu

bağıra çağıra

yıkıntıların arasında.

Bu yaşamları gördükçe, bu yazıları okudukça ben yine aynı soruyu soruyorum; teknoloji ilerlerken insanlık geriliyor mu? Bu soruyu tek ben sormuyorum mutlaka. Peki ama yanıtı? Bunları bilmek, paylaşmak ne işe yarıyor öyleyse? Hiç bilmemekten, hiç paylaşmamaktan daha iyi olduğunu düşünüyorum. Sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, ellerinden geldiğince bir şeyler yapmaya çalışıyorlar. Ama bu tip çalışmalar ancak demokratik ortamlarda sonuç verir. Demokrasi de ancak “bilinçli” toplumlarda olabilir. Bizler de belki kendi yakın çevremizle paylaşabiliriz, çocuklarımıza bazı değerleri anlatarak belki ileride onların bu değerlere sahip çıkabilecek bilince ulaşmasını sağlayabiliriz. İddialı cümlelerden hiç hoşlanmıyorum, bununla birlikte iddialı bir cümle ile bitirmek istiyorum yazıyı; bilinç, kendiliğinden oluşmaz, ne bizlerde ne de çocuklarda. …ve “bilinç” yalnızca “bilmek” demek değildir. Kaşıntı olmadan bilinç olmaz. Ne mi demek istiyorum; insan bildiğini sandığı şeyi sorgulamaz, özünü farkedip, anlayamaz, algılayamazsa, bildiğini sandığı şeyi de olanı biteni de kavrayamaz ve üzerine doğru düşünce üretemez. Böyle olunca da bilinç oluşmaz. Bunun için emek vermek, çaba göstermek gerek. Doğan Cüceloğlu’nun bir sözü var, pek severim; “Bilinciniz gelişmeden, o bilince uygun olan olayları algılayamazsınız” der.

(*) http://www.avlaremoz.com/2017/03/15/ankaradaki-yahudi-mahallesi-hamamonu-gibi-olmamali-serdar-korucu/

http://www.avlaremoz.com/2017/03/14/ankarali-yahudilerin-izinde-bir-belgesel-hermana-serdar-korucu/

Bu yazı 01 Ocak 2019 Salı günü Deneme, Fotoğraf, Gezi, Müzik bölümünde yayınlandı. Bu yazıya gelen yorumları RSS 2.0 beslemesinden izleyebilirsiniz.