İnsan mı değişmeli, dünya mı yoksa?
Benim keçiler yine etrafı didiklemekle meşgul. Bu sefer eski not defterlerimin içindeki gazete kupürlerinin kokusunu almışlar. Eee tabii bana da onları okumak düştü. İçeriğinden ve arkasındaki haberlerden iz sürerek yazının 2005 tarihli gazeteye ait olabileceğini düşünüyorum. “İnsan mı değişmeli, dünya mı yoksa?” başlığı altında, Öznur Oğraş’ın kaleminden, Bertolt Brecht’in “Sezuan’ın iyi insanı” adlı oyunundan söz ediliyordu. Yedirir miyim ben bunu hiç keçilere…
“İyiliğin beklenmediği yerde kimse uzun süre iyi kalamaz.” İnsanlar iyiyle kötüyü, doğru ile yanlışı ayırt edebilir, ama önemli olan hangisini seçtikleridir. İyi ahlaklılıkla bir gitmeyen kapitalist toplum düzeninde iyi insan olup ayakta kalabilmenin olanaksızlığını gösteren bir oyun olarak dile getiriyordu Oğraş “Sezuan’ın iyi insan” adlı oyunundan bahsederken.
Ve sene 2012 oyun tekrar gündeme gelmiş olmalı ki, o yılın gazetelerinde, blog ve dergilerinde oyunla ilgili yazılara rastlıyorum. Turgay Fişekçi “İyi İnsan” Var Mı? başlıklı yazısında paylaşıyor aynı oyunu, benzer ifadelerle ve diyor ki “Para düzeninde insan çaresizdir, güçsüzdür. Kendini satmayan var mıdır ki kapitalist dünyada? Kimi etini, kimi kol gücünü, kimi de beyin gücünü satarak yaşayabilmektedir ancak. Satacak bir şeyin yoksa aç kalacaksın demektir.”
İstanbul’da sergilenen bu oyunu izlememiştim ama ilgimi çektiği kesin ki bu kupürü kesip saklamışım. Yazının sonu şu cümlelerle bitiyordu; Oyunun sonunda “İnsan mı değişmeli, dünya mı yoksa?” yı sorgulamadan edemiyorsunuz. Peki, sizce hangisi? Oyunu izlemedik belki ama Brecht’in sürgünde yazmış olduğu bu oyunda ki “iyilik neye yarar” şiirini okuyabilir ve aynı soruları kendimize sorabiliriz…
İyilik Neye Yarar
I.
İyilik neye yarar,
öldürülürse iyiler çarçabuk,
ya da iyilik görenler?
Özgürlük neye yarar?
yaşarsa bir arada
özgürlerle tutsaklar?
Akılsız olmak madem ekmek sağlar herkese,
akıl neye yarar?
II.
İyi insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
iyilik beklenmesin!
Özgür insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
kavuşsun özgürlüğe herkes,
özgürlük sevgisi geçersiz olsun!
Akıllı insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
akılsızlık zararlı olsun!
Çevirenler: A. Kadir – Asım Bezirci
Sene 2014, keçilerimin bulup getirdiği bu gazete kupürü ile ben de size iletiyorum bu oyunu ve daha fazla bilgi edinmek isteyenler içinde şu sayfayı gönderiyorum; http://www.insanokur.org/?p=108
01 Temmuz 2014 Salı, 09:38 at 09:38
teşekkürler Başak 🙂
01 Temmuz 2014 Salı, 09:44 at 09:44
Güne güzel ve düşündürücü bir yazı ile başlamış oldum 🙂 Ancak insan değişirse dünya da değişir diyorum ben… peki insanın değişebileceğine inanıyor muyum?.. ne yazık ki hayır.. 🙂 zor işler zoooor 🙂
01 Temmuz 2014 Salı, 13:52 at 13:52
“Dünyada görmek istediğiniz değişim, kendiniz olmalısınız”
Mahatma Gandhi
01 Temmuz 2014 Salı, 16:50 at 16:50
Imagine theres no heaven
Cennetin olmadığını hayal et
Its easy if you try
Eğer denersen bu kolay
No hell below us
Altımızda cehennem yok
Above us only sky
Üstümüzdeyse sadece gökyüzü var
Imagine all the people
Hayal et bütün insanların
living for today…
bu gün için yaşadığını…
Imagine theres no countries
Hiç ülke olmadığını hayal et
It isnt hard to do
Bunu yapmak zor değil
Nothing to kill or die for
Öldürecek ve uğruna ölecek bir şey yok
No religion too
Ve din de yok
Imagine all the people
Hayal et bütün insanların
living life in peace…
hayatı barış içinde yaşadığını
Imagine no possesions
Mülkiyetin olmadığını hayal et
I wonder if you can
Yapabilir misin merak ediyorum
No need for greed or hunger
Hırsa ve açgözlülüğe gerek yok
A brotherhood of man
İnsanların kardeşliği
Imagine all the people
Hayat et bütün insanların
Sharing all the world…
Tüm dünyayı paylaştığını
You may say Im a dreamer
Benim bir hayalci olduğumu söyleyebilirsin
but Im not the only one
ama tek ben değilim
I hope some day youll join us
Umarım bir gün sen de bize katılırsın
And the world will live as one
Ve dünya yekvücut olarak yaşar
02 Temmuz 2014 Çarşamba, 10:25 at 10:25
Çok ilgimi çekti bu oyun ve şiir, teşekkürler…
03 Temmuz 2014 Perşembe, 12:21 at 12:21
Saygı ile.. Eğitimde kuraldır: “Çocuk ruhu, kişiliği sıvı madde gibidir; konulduğu babın biçimini alır.” Elbet özel yetenekler saklı kalmak koşuluyla. Zaten karakter çeşitliliği de bunu göstermekte. Soruda geçen ‘Dünya’ kavramından neyin kastedildiği tanımlanmamış. Sıradan insanın algısına göre yorum yapmak da bilimsel olmaz.